Prawa wyłączne, zwalczanie nieuczciwej konkurencji… są to narzędzia prawne, dzięki, którym podmioty z branży mody mogą chronić swoje prawa.

Jak jednak podejść do sytuacji, w których nie da się uzyskać praw wyłącznych np. do wzoru przemysłowego? Czy każde oferowanie produktu identycznego stanowi czyn nieuczciwej konkurencji?

W zeszłym roku udałam się na krótki służbowy wypad do Amsterdamu. W wolnym czasie, między spotkaniami, chłonęliśmy klimat tego miasta i zwiedziliśmy kilka muzeów. Jednym z nich było oczywiście Muzeum Torebek – Museum of Bags and Purses, które mieści się przy ul. Herengracht 573. Wystawa i samo muzeum są godne polecenia. Zobaczycie tam wiele kultowych torebek i przeczytacie ich historie, a po obejrzeniu wystawy może skosztować słodkości w urokliwej kawiarni.

Jak przystało na prawdziwego mola książkowego, jako pamiątkę z tej wizyty nabyłam książkę zawierającą zdjęcia kolekcji z tego muzeum. Na stronie 246 znalazłam torbę identyczną jak – myślę, że można to już śmiało powiedzieć – kultowa torba od Cult Gaia, czyli Ark bag. I nie zdziwiło mnie to, że ta bambusowa torba znalazła się w tej książce, ale to, że została opatrzona następującym podpisem „Bamboo basket bag, Italy, 1974”. Wydawało mi się, że wzór tej torby pochodzi z czasów bardziej zamierzchłych i z Japonii.

O torbie bambusowej w tym konkretnym wzorze usłyszałam dopiero przez marketing i sukces marki Cult Gaia. Zagłębiwszy się bardziej w temat tego wzoru i kwestii prawnych związanych z torbą Ark, okazało się, że firmy posądzane przez Cult Gaia o naruszenie jej praw wyłącznych powołują się na to, że ten wzór torby funkcjonował już od dawna i był obecny wśród tradycyjnych japońskich toreb. Podobno począwszy od późnych lat trzydziestych XX wieku, mężczyźni pracujących na japońskich łodziach rybackich używali naturalnych drewnianych torby. Stworzone przez miejscowych japońskich rzemieślników z rodzimych łodyg bambusa, torby – które znane byłyby jako „torby piknikowe”, ponieważ były głównie używane do noszenia lunchu – były szczególnie trwałe i jednocześnie lekkie, co czyniło je praktycznym wyborem dla wielu japońskich robotników.

Zdjęcie pochodzi ze strony The Fashion Law.

I z prawnego punktu widzenia sprawa jest niby prosta – jeśli bowiem rzeczywiście wzór tej torby funkcjonuje już od dawien dawna, to Cult Gaia nie ma podstaw rościć sobie praw wyłącznych do tego wzoru. Jest jednak dla mnie pewne ALE. Otóż, to nie kto inny jak marka Cult Gaia, upowszechniała ten wzór i to dzięki niej pojawiło się zapotrzebowanie na ten wzór.

W mojej opinii marki takie jak w tym konkretnym wypadku Steven Madden (bo Cult Gaia prowadziła spór właśnie z marką Steven Madden) wprowadziły do swojej oferty ten wzór torby tylko dlatego, że dzięki torbie Ark stał się on popularny i pożądany przez fashionistki.

Jasne, że jeśli torby innych niż Cult Gaia marek są opatrzone znakiem tych firm np. Steven Madden a wzór torby Ark nie stanowi wzoru zastrzeżonego, to na gruncie naszego prawa nie możemy mówić o podróbce. Jednak oglądając zdjęcia na Instagramie i widząc torbę o tym kształcę zawsze zastanawiam się czy jest to torba marki Cult Gaia.

Pamiętam jak w Polsce Ark Bag stała się popularna i jedna z polskich marek oferowała torbę identyczną. Napisał wtedy nawet do nich na Instagramie, że ich torba do złudzenia przypomina torbę marki Cult Gaia. Otrzymała odpowiedź powołującą się właśnie na dawne japońskie torby bambusowe. I takie tłumaczenia przyjęłam bym ze względnym spokojem, gdyby nie to, ze firma ta na swojej stronie oferując niby własną torbę identyczną jak Ark bag, wykorzystywała zdjęcia pochodzące strony strony marki Cult Gaia. I to w mojej ocenie było bardzo nie w porządku, a od strony prawnej stanowiło naruszenia praw przysługujących marce Cukt Gaia.

Dlatego też czuję jakiś zgrzyt…bo w mojej ocenie inne marki czerpią korzyści na popularności tego wzoru. Czerpią z niewątpliwego sukcesu Ark Bag, dzięki któremu – przynajmniej ja w ogóle usłyszałam o marce Culta Gaia. I pomimo tego, że z prawnego punktu widzenia firmy te mogą być w prawie, to jak dla mnie – pomimo tego, że wzór torby Ark funkcjonował już w Japonii – „oryginał” jest jeden – Ark Bag by Cult Gaia.

Zdjęcie wyróżniające pochodzi z oficjalnej strony Cult Gaia.