Checkboxy w sklepie internetowym  to z formalnego punktu widzenie jeden z najistotniejszych jego elementów .

Jakie powinny być checkboxy w sklepie internetowym, na co konsument powinien wyrażać zgodę, z czym powinien się zapoznać i jaki jest najważniejszy przycisk w sklepie internetowym? O tym jest ten wpis.

Rzadko można już spotkać osobę, która nigdy nic nie kupiła w sklepie internetowym. Dlatego proces zakupowy jest nam wszystkim co do zasady znany i jako konsumenci jesteśmy przyzwyczajeni do konkretnych rozwiązań.

Jednak w zakresie checkbox’ów sklepy różnią się od siebie. Z czego to wynika? Niektóre sklepy pobierają więcej zgód niż powinny, inne nie rozdzielają oświadczeń, a jeszcze inne nie mają checkbox’ów, które są niezbędne z prawnego punktu widzenia.

Zacznijmy jednak od najważniejszego.

Najistotniejszy przycisk w sklepie internetowym

Zgodnie, z art. 17 ust. 2 – 4 ustawy o prawach konsumenta:

• przedsiębiorca zapewnia, aby konsument w momencie składania zamówienia wyraźnie potwierdził, że wie, że zamówienie pociąga za sobą obowiązek zapłaty;

• jeżeli do złożenia zamówienia używa się przycisku lub podobnej funkcji, muszą być one oznaczone w łatwo czytelny sposób słowami „zamówienie z obowiązkiem zapłaty” lub innego równoważnego jednoznacznego sformułowania.

• jeżeli przedsiębiorca nie spełnia wymagań określonych powyżej, umowa nie zostaje zawarta, czyli nie dochodzi do finalizacji transakcji.

Uwierzcie mi, że są jeszcze sklepy, które nie mają w swoim procesie zakupowym przycisku „zamawiam z obowiązkiem zapłaty” lub z innym równoważnym sformułowaniem.

Checkbox z oświadczeniem dotyczącym zapoznania się z regulaminem

Jeśli zaś chodzi o checkboxy w sklepie internetowym to absolutnie podstawowym jest ten dotyczącym zapoznania się z regulaminem. Często ten checkbox brzmi np. „Akceptuję warunki regulaminu”. Ja mam wątpliwości co do takiego oświadczenia, bo de facto konsument nie ma możliwości negocjowania regulaminu, więc oświadczenie o akceptacji jego warunków jest, w mojej ocenie, nieco „pozorne”. Dlatego w mojej ocenie lepiej, jeśli konsument będzie potwierdzał zapoznanie się z treścią regulaminu.

W takim checkbox’ie, można dopisać również oświadczenie o zapoznaniu się z polityką prywatności.

Może on mieć np. następujące brzmienie „Potwierdzam zapoznanie się z Regulaminem i Polityką prywatności”. Oczywiście zarówno „Regulamin” jak i „Polityka prywatności” powinny być podlinkowane i przekierowywać do odpowiednich podstron, na których ich treści są dostępne. Dobrze byłoby również, gdyby klient miał możliwość ściągnięcia treści regulaminu. Chodzi o umożliwienie klientowi zapisania treści regulaminu na podstawie, którego dokonuje danego zakupu, tak aby mógł w razie potrzeby wrócić do wersji, która obowiązywała go w czasie dokonywania danego zakupu.

Oczywiście właściciel sklepu internetowego powinien przechowywać wszystkie wersje swojego regulaminu.

Przykład

Najczęstrze brzmienie checkbox’u to:

Zapoznałam/em się z Regulaminem oraz Polityką prywatności i akceptuję ich treść.

Zrezygnowałabym z oświadczenia o akceptacji, ale rozumiem, że właściciel sklepów zawierają je dla tak zwanego spokoju ducha. Ja mam wątpliwości co do mocy wiążącej takiego oświadczenia, gdyż konsument może i tak kwestionować poszczególne zapisy, w tym w szczególności te, które stanowią niedozwolone klauzule umowne.

Checkbox dotyczący przetwarzania danych osobowych

Często kolejnym po tym dotyczącym regulaminu, checkbox’em jest ten, w którym klient ma wyrazić zgodę na przetwarzanie swoich danych osobowych w celu realizacji zamówienia. I ten checkbox jest zbędny i de facto jego posiadanie jest błędem. Otóż, przetwarzanie danych osobowych w celu realizacji zamówienia odbywa się na podstawie przesłanki określonej w art. 6 ust. 1 lit. b) RODO, tj. przetwarzanie jest niezbędne do wykonania umowy, której stroną jest osoba, której dane dotyczą, lub do podjęcia działań na żądanie osoby, której dane dotyczą, przed zawarciem umowy.

Jeśli właściciel sklepu chce podać w procesie zakupowym informacje związane z danymi osobowymi, to np. pod przyciskiem „Zamawiam z obowiązkiem zapłaty” i po checkbox’ie dotyczącym zapoznania się z regulaminem może dodać informację, ale nie jako checkbox, o np. następującej treści – „Dane osobowe podane w procesie zakupowym będą przetwarzane na potrzeby realizacji zamówienia, a wszelkie informacje dotyczące przetwarzania Twoich danych dostępne są w naszej Polityce prywatności”. Taką informację można również podać na początku formularza zakupowego, przed pierwszym okienkiem do wpisania danych. Jeśli właściciel sklepu chciałaby, aby informacja ta przybrała formę checkbox’u to mógłby on brzmieć następująco: „Wiem, że podane przeze mnie dane będą przetwarzane w celu realizacji mojego zamówienia i zapoznałam/em się z Polityką prywatności”.

Checkbox dotyczący zapoznania się z prawem do odstąpienia od umowy

Z uwagi na to, że konsumentom, co do zasady, przysługuje prawo do odstąpienia od umowy, dobrym rozwiązaniem jest zamieszczenie checkbox’a zawierającego oświadczenie o zapoznaniu się z możliwością odstąpienia od umowy.

Taki checkbox może brzmieć np. następująco: „Zapoznałam/em się z przysługującym mi prawem do odstąpienia od umowy”. W tym wypadku link ustawiony np. na słowach „prawem do odstąpienia od umowy” powinien linkować albo do podstrony zawierającej wyciąg z regulaminu albo do odpowiedniej części regulaminu. Oczywiście nie jest błędem, jeśli linkuje do całego regulaminu, choć w mojej ocenie jest to mało praktyczne, w szczególności jeśli strona z regulaminem nie ma spisu treści z podlinkowanym przekierowaniem do poszczególnych paragrafów.

Przykład

Checkbox dotyczący zapoznania się z prawem do odstąpienia od umowy zawiera np. strona FoodsbyAnn tylko tu link przekierowaniu do całego regulaminu.

Checkbox dotyczący zgody na otrzymywanie informacji handlowych

W przypadku, gdyby właściciel sklepu chciał wykorzystywać dane pozyskane w procesie zakupowym do celów marketingowych to powinien posiadać checkbox, w którym klient będzie wyrażał zgodę i tu uwaga – nie na przetwarzanie danych osobowych w celach marketingowych, bo to odbywa się na podstawie art. 6 ust. 1 lit. f) RODO, ale zgodę na otrzymywanie informacji handlowych.

Ważne! Podstawa z art. 6 ust. 1 lit f) RODO, dotyczy jedynie wysyłania informacji handlowych dotyczących działalności właściciela sklepu. Jeśli sklep chciałby wysyłać informacje handlowe swoich partnerów to musi mieć na to oddzielne zgody dotyczące również danych osobowych wyrażane oddzielnie dla każdego partnera i z podaniem pełnych danych każdego partnera.

Istotne jest to, że w takim przypadku powinien być oddzielny checkbox dotyczący zgody na otrzymywanie takich informacji za pośrednictwem maila a oddzielny za pośrednictwem telefonu.

Przykładowe brzmienie:

Wyrażam zgodę na kontaktowanie się ze mną przez [dane właściciela sklepu] w celach marketingu bezpośredniegowłasnych usług, w tym przesyłanie na mój adres e-mail informacji handlowych i marketingowych (newsletter), w szczególności informacji o aktualnej ofercie i akcjach promocyjnych.

Wyrażam zgodę na otrzymywanie od [dane właściciela sklepu] na mój numer telefonu podany w trakcie procesu zakupowego/rejestracji, w celach handlowych i marketingowych informacji handlowych i marketingowych, wysyłanych za pośrednictwem wiadomości sms.

Checkbox – zasady ogólne

Poza posiadaniem odpowiednich checkbox’ów niezbędne jest, aby wdrożony został system do przechowywania zaznaczonych przez klientów checkbox’ów.

Te checkboxy, których zaznaczenie jest konieczne tj. tych dotyczących zapoznania się z regulaminem, ewentualnie polityką prywatności czy prawem odstąpienia od umowy powinny być odpowiednio oznaczone. Zazwyczaj jest to robione za pomocą np. czerwonej gwiazdki.

Natomiast checkboxy dotyczące ewentualnych zgód na przetwarzania danych osobowych w przypadku np. przekazywania danych partnerom sklepu oraz zgód na otrzymywanie informacji handlowych nie mogą być nigdy oznaczone jako konieczne do zaznaczenia. W tym zakresie układ graficzny sklepu powinien być jasny i przejrzysty i nie powinien sprawiać wrażenie, że istnieje konieczność zaznaczenia takiej zgody.

Przykład

Ostatnio zauważyła, że w sklepach działający na platformie Shoplo checkbox dotyczący zgody marketingowej, która musi być wyrażana dobrowolnie, jest po pierwsze zaznaczony automatycznie, a po drugie jest pod nim wyjaśnienie co oznacza gwiazdka, co sprawia wrażenie, że konieczne jest jego zaznaczenia.

W poniższym przykładzie nie powinna pojawiać się informacja o tym, że „gwiazdka” oznacza, że checkbox jest konieczny do zaznaczenia, ponieważ nie ma tu takiego checkbox’a, więc złudzenie jest takie, że to ten jeden, który jest jest konieczny do zaznaczenia, tym bardziej, że jest on automatycznie zaznaczony.

Jeśli korzystacie z platform takich jak Shoplo to koniecznie sprawdzajcie czy na pewno wszystkie rozwiązania są zgodne z obowiązującymi przepisami i w razie potrzeby poproście o wprowadzenie stosownych zmian. Gdyż to na właścicielu spoczywa obowiązek dbania o to, aby rozwiązania zawarte w jego sklepie były zgodne z aktualnie obowiązującymi przepisami prawa. Na bieżąco monitorujcie czy wasze checkboxy w sklepie internetowym są właściwe.

Zgłoś swój sklep do bezpłatnego audytu checkbox’ów oraz przycisków i otrzymaj informację co należałoby poprawić wraz z ofertą wprowadzenia zmian:

Zdjęcie wyróżniające jest autorstwa Roberto Cortese i pochodzi z  Unsplash